Các thể lâm sàng của nhiễm độc da dị ứng thuốc

1. Hồng ban nhiễm sắc cố định

• Tổn thương cơ bản là dát đỏ hình tròn hoặc hình bầu dục, trên có thể có sẩn phù, mụn nước hoặc bọng nước, số lượng tổn thương ít, một vài đám, ít khi quá 10 tổn thương và nhiễm sắc ở giai đoạn thoái lui. Khi dùng thuốc lại lần sau thì tổn thương lại xuất hiện lại chỗ cũ và có thể thêm chỗ mới, khi hỏi để lại dát thâm trong thời gian dài. Vị trí tổn thương ở bất kì vùng da nào nhưng thường khu trú ở vùng bán niêm mạc môi miệng và sinh dục.
• Triệu chứng toàn thân và cơ năng: bệnh nhân coa cảm giác đau, rát ở vùng da tổn thương, toàn thân có thể sốt, nhức đầu và rối loạn tiêu hóa nhưng ít gặp.
• Thương do các thuốc: tetracyclin… nhóm giảm đau hạ sốt.

2. Thể viêm da dị ứng do thuốc

• Là phản ứng eczema, người bệnh sau khi dùng thuốc, thấy người ngứa dữ dội, nổi ban đỏ, phù nề trên da, nỏi mụn nước thành đám trên nền da đỏ, dập vỡ, chảy dịch. Toàn thân mệt mỏi, khó chịu, có sốt.

3. Nhiễm độc da thể dọng nước xuất huyết

• Tổn thương cơ bản là dát đỏ xung huyết, bọng nước kích thước to nhỏ không đều, trong chứa dịch hồng, rải rác toàn thân, kèm theo bệnh nhân có sốt, mệt mỏi.
• Thuốc gây dị ứng thường gặp là penicillin, streptomycin, gentamycin.

4. Hội chứng Steven-Johnson

• Sau khu dùng thuốc từ vài giờ đến 1 hoặc 2 ngày, bệnh nhân thấy người mệt mỏi, ngứa khắp người, sốt cao và nổi các bọng nước ở niêm mạc các hốc tự nhiên (miệng, mũi, hầu, mắt, niệu đạo, âm đạo…) dẫn tơi viêm loét hoại tử tổ chức ở các hốc tự nhiên.
• Da phát ban đỏ khắp người kiểu hồng ban đa dạng gồm các sẩn, dát, mụn nước, bọng nước, dát xuất huyết.
• Lông tóc móng: tóc rụng, viêm quanh móng.

Kèm theo tổn thương ở gan, thận. tình trạng bệnh nhân tương đối nặng nề, thể nặng tỉ lệ tử vong cao.

Thường do các thuốc:

Kháng sinh

Pyrazoles và các thuốc chống viêm không steroid khác

Sulfamit, thuốc ngủ.

5. Hội chứng Lyell

Là bệnh cảnh lâm sàng đặc biệt, tiến triển nặng của nhiễm độc da dị ứng thuốc.

• Bệnh xuất hiện đột ngột ở người khỏe mạnh sau khi dùng thuốc một đến vài ngày, thậm chí là 20 ngày sau.
• Bệnh tiến triển cấp tính trong một vài giờ, đôi khi đột ngột sốt cao, rét run, đánh trống ngực, đau đầu mất ngủ, đau miệng, đau nhược cơ, trường hợp nhẹ có thể tiến triển thành trượng hợp nặng sau hai đến ba ngày với bệnh cảnh lâm sàng đầy đủ:

Bệnh nhân sốt cao li bì, đôi khi có bán hôn mê

Tổn thương đầu tiên trên da là những ban màu hồng nâu, đôi khi là sẩn phù hoặc dát đỏ thành mảng, nhanh chống thành bọng nước to bằng bàn tay chứa dịch trong hoặc dịch màu hồng. Đặc điểm nổi bật là có sự bóc tách thượng bì một cách ồ ạt, cấp tính, lúc đầu ở nếp gấp sau lan rộng ra toàn thân.

Niêm mạc môi miệng trượt, loét tiết dịch đau rát.

Các cơ quan và các tạng sau vài ngày mới có tổn thương, hay gặp là tổn thương gan, thận, máu.

Tiên lượng dè dặt, tử vong cao.

Các thuốc gây dị ứng thường là kháng sinh, thuốc hạ sốt.