Dịch tễ, căn nguyên và lây truyền bệnh Herpes

Herpes là một bệnh nhiễm virus thường gặp, bệnh không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe song ảnh hưởng đến sinh hoạt, lao động và công tác của bệnh nhân. Bệnh có biểu hiện tổn thương ở cả da, niêm mạc môi – miệng và bộ phận sinh dục. Bệnh Herpes sinh dục không những là nguồn lây cho người co quan hệ tình dục với bệnh nhân mà còn lad điều kiện thuận lợi cho suy giảm miễn dịch, lây nhiễm HIV vì bệnh luôn có khuynh hướng lan rộng, loét sâu và tái phát. Tuy nhiên, nhiễm Herpees sinh dục không có triệu chứng chiếm tời 80% và vẫn là nguồn lây bệnh cho người có quan hệ tình dục.

Virus gây bệnh tồn tại tiềm tàng trong cơ thể, do vậy bệnh phát bất cứ lúc nào khi gặp điều kiện thuận lợi và bệnh nhân cũng khó phòng tránh. Tuy nhiên, bệnh hay gặp vào lúc giao mùa, khi thời tiết thay đổi.

1. Dịch tễ

• Bệnh herpes rất thường gặp. Đối với herpes môi – miệng gặp ở mọi lứa tuổi. Herpes sinh dục gặp ở độ tuổi hoạt động tình dục cả nam và nữ song không luôn thể hiện ra lâm sàng.
• Bệnh gặp ở mọi vùng dân cư, cả thành thị và nông thôn, riêng Herpes sinh dục có thể gặp nhiều ở hững đối tượng có hành vi nguy cơ cao (quan hệ tình dục với gái mại dâm hoặc quan hệ tình dục với nhiều đối tượng, từ đó lây sang vợ hoặc bạn tình), gái mại dâm là nguồn mang virus chủ yếu và làm bệnh lây cho người co quan hệ tình dục với họ, gây nên Herpes sinh dục. Hiện nay bệnh Herpes sinh dục có chiều hướng tăng lên. ở Mỹ hàng năm có tới 600 nghìn trường hợp mắc Herpes sinh dục và chiếm 3 đến 10% tổng số bệnh nhân bị loét sinh dục, ở Việt Nam chưa có thống kê về tỷ lệ mắc bệnh.

2. Căn nguyên

Virus gây bệnh Herpes ở người có hai loại: Herpes simplex virus 1 (HSV1 ) và Herpes simplex virus 2 (HSV2) đều có acid nhân là ADN.

HSV1 gây bệnh chủ yếu ở niêm mạc môi – miệng và ở phần trên cơ thểvới tr lệ 80-90%, còn lại 10-20% là do HSV2.

HSV2 gây bệnh chủ yếu ở bộ phận sinh dục và phần dưới cơ thể với tỷ lệ 70-80%, còn lại 20-30% là do HSV1. Đây là nguồn lây bệnh qua đường tình dục.

3. Lây truyền và điều kiện thuận lợi

• Lây truyền: Herpes là bệnh lây do tiếp xúc da – da, da – niêm mạch với người bị bệnh, ngoài ra bệnh còn lây theo không khí qua đường giọt nước bọt.
• Virus Herpes được bài xuất qua niêm mạc và da tổn thương hoặc chất tiết ở bộ phận sinh dục, vì vậy Herpes sinh dục là một trong những bệnh lây truyền qua đường tình dục thường gặp.
• Sự xâm nhập của virus qua niêm mạc hoặc da xây xát gây nhiễm tiến phát tại chỗ lây nhiễm, sau đó lan qua thần kinh cảm giác ngoại biên và khu trú vào hạch cảm giác, do đó ở một số lớn bệnh nhân nhiễm HSV2 không có triệu chứng hoặc biểu hiện rất nhẹ, bệnh nhân không biết mình bị bệnh.
• Điều kiện thuận lợi: sau khi nhiễm tiên phát, virus tiềm ẩn trong cơ thể khi gặp điều kiện thuận lợi thì phát triển ra da và gây bệnh.

Điều kiện thuậ lợi gồm:

Cơ thể giảm sức đề kháng

Cơ thể yếu mệt do nhiễm trùng, nhiễm độc.

Những sang chấn tinh thần.

• Yếu tố nguy cơ: những người có quan hệ tình dục với nhiều đối tượng, gái mại dâm và người bị nhiễm HIV/AIDS thì nguy cơ mắc Herpes sinh dục cao hơn.